تغییر در سرمایه شرکت به علت نوسانات اقتصادی ممکن است حاصل شود. این تغییر می تواند به صورت کاهش یا افزایش سرمایه باشد که در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده می باشد. در صورتی که یک شرکت سهامی تصمیم به افزایش سرمایه خود داشته باشد باید نکات ذیل را مد نظر داشته باشد :
اول ) افزایش سرمایه در صورتی امکان پذیر است که تمام سرمایه تعهد شده شرکت پرداخت شده باشد و اگر هنوز تمام سرمایه شرکت به وسیله شرکا پرداخت نشده است شرکت نیاز به افزایش سرمایه خود ندارند.
دوم ) افزایش سرمایه به دو صورت ممکن است انجام شود: با قیمت اسمی هر سهم افزایش یابد. ( مشروط بر اینکه در شرکت های سهامی عام قیمت اسمی هر سهم از ده هزار ریال بیشتر نباشد ) و یا بر تعداد سهام موجود افزوده گردد.
الف- از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام :
افزایش سرمایه به این روش به صور ذیل قابل تصور است :
پرداخت مبلغ اسمی به نقد ، تبدیل مطالبات نقدی حاصل شده اشخاص از شرکت به سهام جدید ، انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت ( انتقال اندوخته قانونی به سرمایه ممنوع است ) ، تبدیل اوراق قرضه به سهام .
طبق ماده 159 لایحه اصلاحی افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام ، به صورت تعهد ، مستم موافقت کلیه صاحبان سهام است.
ب- از طریق صدور سهام جدید
در این روش ابتدا باید پذیره نویسی سهام به موجب ورقه سهم به عمل آید. ورقه سهم باید شامل نکات ذیل باشد :
نام و موضوع ، مرکز اصلی و شماره ثبت ، سرمایه قبل از افزایش ، مبلغی که سرمایه افزایش نموده است، شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید و مرجع صدور آن ، تعداد و نوع سهامی که مورد تعهد قرار می گیرد و مبلغ اسمی آن ، نام بانک و شماره حسابی که بهاء سهام جدید در آن بانک پرداخت می شود، هویت و نشانی کامل هر یک از پذیره نویسان ، پس از تعیین مدت و انعقاد آن هیات مدیره باید حاکثر تا یک ماه به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی نموده و مقدار سهام هر یک را تعیین و اعلام نماید و جهت ثبت به مرجع ثبت اعلام نماید.
سوم ) افزایش سرمایه به پیشنهاد هیئت مدیره و تصویب مجمع عمومی فوق العاده انجام می گردد. پیشنهاد هیئت مدیره باید متضمن گزارش توجیهی هیئت مدیره درباره افزایش سرمایه همراه با اظهارنظر بازرس یا بازرسان شرکت در این مورد باشد. مجمع عمومی فوق العاده می تواند این حق را به هیئت مدیره تفویض کند.
چهارم ) در صورتی که مجمع با حضور اکثریت سهامداران تشکیل شده رعایت تشریفات دعوت وفق اساسنامه شرکت و مواد لایحه اصلاحی قانون تجارت (ماده 99) اامی است.
پنجم ) پس از اتخاذ تصمیم در مورد افزایش سرمایه مراتب باید در رومه کثیرالانتشار منتخب شرکت آگهی شود.
ششم ) در صورتی که افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید به عمل آید و سهام جدید به مبلغی بیشتر از قیمت اسمی آن به فروش برسد، اضافه ارزشی که از این بابت نصیب شرکت می گردد ممکن است طبق ماده 160 لایحه اصلاحی به صورت ذیل مصرف شود :
_ به اندوخته قانونی منتقل گردد.
_ نقداَ بین صاحبان سهام سابق تقسیم گردد.
_ به ازای آن سهام جدید صادر و به صاحبان سهام سابق داده شود.
مقررات ثبت شرکت ها راجع به شعبه شرکت خارجی
بررسی ماهیت تشکیلا ت و مؤسسات غیرتجاری
لزوم اجازه سازمان بورس جهت ثبت شرکت سهامی عام و یا افزایش سرمایه آن ها